در این مقاله به برسی بخش های مهم چرخ خیاطی خانگی و روغن مخصوص آن ها خواهیم پرداخت، همچنین تمام اجزای تشکیل دهنده و یا حتی مصرفی یک چرخ را برسی می کنیم؛ در بخش پایانی مقاله نیز به تحلیل روغن مناسب چرخ خیاطی و انواع مختلف آن خواهیم پرداخت، پس تا انتها همراه ما باشید.
چرخ های خیاطی صنعتی از جنبه مختلف به مانند وزن، اندازه، ابعاد و شکل و یا حتی سرعت در کار با چرخ های خانگی بسیار متفاوت اند؛ همچنین از موتوریت هم، چرخ های صنعتی موتور پر قدرت تری نیز دارند.
بطور کلی می توان گفت هر چرخ کاربرد و کارایی ویژه خود را دارد، مثلا راسته دوز، میان دوز، جادکمه زن و دکمه دوز هر یک به نحوی کارایی خود را دارند.
چرخ راسته دوز
اصولا چرخ راسته دوز برای دوخت های به اصطلاح (بخیه ساده) استفاده می شود و در مدل های ضخیم دوز و نازک دوز در بازار موجود هستند؛ همچنین به استفاده از پایه خصوص آن توانایی دوخت زیپ و نوار دوزی را به شما می دهد.
سردوز اورلوک
چرخ سردوز یا همان اورلوک، این چرخ ها هم بصورت ساده و هم به صورت صنعتی در بازار موجود هستند، در مدل های: دونخ، سه نخ، چھارنخ و… که برای اصطلاحا پاک دوزی لباس و ریش ریش نشدن لبه های برش بکار می روند.
همچنین از دیگی ویژگی این چرخ ها، دارا بودن دو تیغه در سمت راست پایه برای برش اضافه های پارچه است که کار کردن با این چرخ را نیز هیجان انگیز تر می کند؛ لازم به ذکر است که در این چرخ ها از نخ های تریورا استفاده می شود.
از دیگر مواردی که میتوان به آن اشاره داشت، معکوس بودن دور موتور این چرخ ها به نسبت دیگر ماشین آلات دوخت می باشد؛ همچنین ماکو و ما سوره ندارد و عمل دوخت در آن ها به وسیله سوزن و قلاب ها انجام می شود.
میاندوز
میاندوز ها در دسته چرخ های صنعتی می باشد که برای دوخت تریکو کاربرد دارد، و اصولا برای دوخت ها تزئینی مثل دور یقه لباس های تریکو ریون و لاکرا کاربرد دارند.
در این چرخ ها از پنج نخ تریورا استفاده می شود؛ این ماشین دوخت با توجه به نوع دوخت و شکل دوخت، در قسمت رو و پشت کار متفاوت است.
دکمه دوز صنعتی
دکمه دوز صنعتی، بیشتر در کارگاه های تولیدی و شرکت های بزرگ تولید پوشاک به جای دوختن دکمه با دست از این چرخ ها استفاده می شود استفاده از چرخ دکمه دوز صنعتی به نسبت دوخت کمه با دست امکان افزایش سرعت در کار دوخت را برای مجموعه های تولیدی به ارمغان می آورد.
چرخ جادکمه زن
این چرخ ها کار دوخت جادکمه را انجام می دهد و در امور خانگی بیشتر از چرخ های گلدوزی و در تولیدی های بزرگ از چرخ مادگی زن صنعتی استفاده می کنند که به اندازه دکمه دوخت، آن را تنظیم می کنند.
بخش های مختلف چرخ خیاطی
هر دستگاه و یا ماشینی که برای بهینه کردن زمان و برای بهبود بخشیدن به نیاز انسان ساخته می شود؛ تشکیل شده از اجزایی می باشد، در این قسمت در خصوص بخش های مختلف چرخ خیاطی و تمام اجزاء آن صحبت خواهیم کرد تا انتها همراه ما باشید.
ابتدایی ترین وسیله که ارتباط مستقیم با خود چرخ خیاطی ندارد، اما بسیار کاربردی است میله قرقره یا همان آنتن است که دوک نخ در این محل قرار گیرد؛ این قسمت از جمله مشکل سازترین قسمت هاست که زیاد به آن توجه نمی شود و همین عدم توجه، مشکلاتی را در بر دارد.
پس توصیه می شود: به استحکام و محکم بسته شدن آنتن خوب دقت کنید زیرا در غیر این صورت دوخت تمیز و مرتبی نخواهید داشت.
در واقع با داشتن یک دوخت تمیز باید موقیعت چرخ خیاطی به گونه ایی باشد که آنتن یا همان میله قرقره در مسیر خود مانعی نداشته باشد همچنین می بایست دوک در محل حرکت خود برای رساندن نخ به سوزن چرخ نیز، مانعی در راه خود نداشته باشد.
از دیگر موارد هم میتوان به گیره نخ و یا جهت دهنده ها نیز اشاره داشت؛ در مسیر نخ از دوک تا چرخ، بخش های مختلفی مانند فنر ها یا حلقه های قلاب مانندی قرار دارند که مانع آزاد ماندن نخ روی بدنه چرخ خیاطی می شود.
به نوعی میتوان گفت این جهت دهنده ها، نقش هدایت کننده نخ را ایفا می کنند.
دیگر بخش مهم (رگلاتور چرخ خیاطی) و یا همان کشش نخ در چرخ خیاطی است.
این قسمت در انواع چرخ خیاطی متفاوت است، اما وجه اشتراکی که در چرخ ها و این بخش است، داشتن شماره درجه از صفر تا نه میباشد که درجه کشش نخ را تنظیم میکند؛ این بخش تشکیل شد از چندین قسمت می باشد که در ادامه به برسی آن خواهیم پرداخت.
- پیچ تنظیم کشش نخ: این بخش کار شل و سفت کردن نخ را به عهده دارد، که اگر آن را به جهت عقربه های ساعت بچرخانید نخ سفت شده و اگر به خلاف عقربه ها بچرخد نخ شل میشود؛ مراقب باشید که اگر بیش از اندازه این پیچ سفت شود ممکن است نخ پاره شود.
- قاب فنر: یک فنر کله قندی داخل این قاب موجود است تا از پیچیده شدن نخ به دور آن جلو کنترل کند؛ این فنر به شکل مخروطی است و روی تنظیم دوخت از گذار میباشد.
- جهت دهنده نخ: کاربردش در هدایت نخ داخل رگلاتور و قسمت پولکی ها است. فنر فنتول: بخش دیگری از قسمت تنظیم نخ میباشد که نقش مهمی که تمیز و مرتب بودن دوخت شما دارد.
- میله نگهدارنده رگلاتور: این میله تو خاکی که یک سر آن برای بستن پیچ تنظیم تراش خورده، این قسمت با پایه بالا بر در تماس است؛ این یعنی هنگامی که پایه بالا بر به سمت بالا میرود با این میله برخورد می کند. این عمل باعث آزاد شدن رگلاتور شده و در نتیجه باعث آزاد شدن نخ میشود. پس با بالا زدن پایه، نخ برای خارج کردن پارچه از زیر پایه راحت تر حرکت مرکند.
شیطانک چرخ خیاطی
در ماشین آلات دوخت قطعه ایی وجود دارد که نام آن شیطانک چرخ خیاطی است؛ که با هر بار شرکت مداوم به سمت بالا و پایین در حال حرکت می باشد. آن را به اسم آسانسور نخ هم می شناسند، و اگر نخ از داخل حفره آن عبور نکند چرخ هیچ دوختی را انجام نمی دهد.
علت این امر هم این است که با حرکت این قطعه (رو به بالا) نخ کشیده شده و سپس باعث گره شدن نخ و حرکت مداوم آن باعث ایجاد یک درخت بر روی پارچه خواهد شد.
قابل توجه است که اگر در اطراف حفره شیطانک پلیسه، و یا دچار زنگ زدگی شده باشد، این عامل خود میتواند منجر به پارگی نخ شود؛ شایان ذکر است که این قطعه قابل تعمیر نیست و فقط باید آن را تعویض کرد.
اما برای تعویض این قطعه باید به بخش پشتی کلگی که در آنجا درجه گرد فلزی کوچی وجود دارد که با برداشتن این قسمت یک پیچ بزرگ مشکی رنگ خواهید دید، آن را باز کنید تا شیطانک به راحتی خارج شود.
فشار پایه چرخ خیاطی
یکی دیگر از بخش های قابل توجه فشار پایه چرخ خیاطی می باشد که تنظیم کننده شدت فشار پایه را روی پارچه دارد؛ همانطور که میدانید فشار پایه به نسبت حجم (ضخامت یا نازکی) پارچه نتطیم می شود.
برای دوخت کارهای ضخیم فشار پایه بیشتر و برای کارهای نازک و یا ظریف تر فشار کمتر است. دیگر موردی که ذکر آن خالی از لطف نیست این است که، فشار بیش از حد پایه (نتظیم نادرست) می تواند به بافت برخی از پارچه ها آسیب بزند.
همچنین در پارچه های ضخیم فشار کم پایه می تواند حرکت پارچه را در هنگام دوخت کند کرده و در نتیجه باعث پارگی نخ، داغ شدن و شکستن سوزن به علت عدم فشرده شدن بافت پارچه شود.
این بخش متشکل از بخش های مختلفی است که در ادامه به آن ها خواهیم پرداخت.
- پیچ تنظیم فشار پایه: این پیچ در برخی چرخ های قدیمی به صورت دکمه ای بوده که پیچاندن آن به جهت عقربه های ساعت افزایش فشار را همراه داشته و پیچش آن بر خلاف عقربه ساعت، افت فشار را در هنگام دوخت بر روی پارچه اعمال می کند.
- دوراهی: قطعه ای است چدنی یه میل پایه از وسط آن عبور می کند، رو قطعه دوراهی پیچی قرار دارد که با محکم و شل کردن آن می توان پایه را تنظیم کرد؛ توجه داشته باشید هنگامی که پایه بالا بر به خوبی عمل نکرد پیچ دوراهی شل شده و میل پابه را حرکت نمی دهد و تنها راه حل سفت کردن پیچ تنظیم پایه است.
- میل پایه: میله صیقلی و بلند است که برای نصب پایه تراش خورده تا پایه را نگهدارد، این میله از لق شدن پایه جلوگیری می کند.
- کفشک پایه: اکثرا آن را پایه مینامند، زیر سوزن چرخ قرار دارد کار پرس کردن پارچه و جلو بردن آن را بر عهده دارد و از لیز خوردن پارچه در هنگام دوخت نیز جلوگیری میکند؛ این قطعه در مدل های فلزی و پلاستیکی در بازار موجود است. از نکات مثبت پایه ها می توان به قابل تعویض بودن آن ها اشاره داشت، همچنین توجه داشته باشید پس از تعویض و نصب این قطعه، نباید لقی داشته باشد. این قطعه وابسته به نوع استفاده متغیر است: در موارد زبپ دوز، نوار دوز، دکمه دوز و جادکمه دوز باهم متفاوت است.
تنظیم پایه چرخ خیاطی
از جمله نکات مهم که در تنظیم پایه چرخ خیاطی می توان به آن اشاره داشت: پایه باید بروی صفحه قرار گیرد، (پایین باشد) سوزن چرخ در نقطه مرگ باشد، (قسمتی که عمل دوخت به وسیله سوزن بر روی پارچه اعمال می شود) اهرم پایه بالا بر را پایین بیاورید تا پایه کامل روی صفحه باشد، فنر را جا بیندازید، پیچ تنظیم را سفت کنید، سپس پیچ دوراهی ار سفت کنید و در آخر پایه باید به درستی بالا و پایین شود.
انواع سوزن چرخ خیاطی
برای هر مدل دوختی سوزن های متفاوتی وجود دارد در این بخش به برسی انواع سوزن چرخ خیاطی خواهیم پرداخت و باهم برسی می کنیم که هر سوزن چه کارایی دارد؛ سوزن چرخ خیاطی اصلی ترین و آخرین قسمت چرخ خیاطی محسوب می شود که نخ برای انجام عمل دوخت از آن عبور میکند، سوزن ها در اندازه متفاوت وابسته به جنس و ضخامت پارچه موجود هستند.
اجزای سوزن چرخ خیاطی عبارت اند از: چشم، حفره بالای نوک سورن که محل عبور نخ می باشد شانک، قسمت ابتدایی سوزن که به میل سوزن متصل می شود شفت، اندازه سوزن بر اساس عرض آن را شفت می گویند.
شیار جلو، به شکاف بالای سوزن چرخ خیاطی گفته می شود. نقطه، به قسمت نوک سوزن که در عمل دوخت به داخل پارچه نفوذ می کند گفته می شود.
در قسمت بالا بخش های مختلف یک سوزن را مورد برسی قرار دادیم همچنینی در ادامه به برسی معرفی انواع سوزن چرخ خیاطی با مدل های مختلف خواهیم پرداخت.
سوزن معمولی چرخ خیاطی
یکی از رایج ترین سوزن ها که بر روی اکثر های خیاطی است، سوزن معمولی چرخ خیاطی (سوزن AH) میباشد؛ در بازار به عنوان سوزن معمولی یا بغل صاف معروف است و برای چرخ های خانگی و برخی گلدوزی ها استفاده می شود.
سوزن چرخ راسته دوز صنعتی: سوزن (DB) قد بلندی دارد و به سوزن راسته دوز ته گرد معروف است؛ وبرای کار های ضخیم دوزی استفاده می شود.
سوزن چرخ سردوز
سوزن (DC) در چرخ های سردوز کاربرد دارد همچنین سوزن چرخ سردوز به نسبت سوزن (DB) قد کوتاه تری دارد، همچنین به نام های سوزن زیگزاک، ریشه بندی، اورلوک وسرنخ هم یاد می شود.
سوزن (DV) در چرح های نیمه صنعتی کاربرد دارد و به آن سوزن چرخ میاندوز نیز گفته می شود.
شماره سوزن های چرخ خیاطی
سوزن ها نیز طیق شماره گذاری های منحصر به فردی تفکیک می شوند در ادامه به شرح کامل شماره سوزن های چرخ خیاطی خواهیم پرداخت.
- سوزن شماره ۱۱، یا (Ah) است که برای پارچه های حریر و ساتن از آن ها استفاده می شود و بشتر انتهای آن ها آبی رنگ است.
- سوزن شماره ۱۴، در دسته سوزن های رایج و معمئولی قرار دارند.
- سوزن شماره ۱۶، بیشتر برای پارچه های کمی ضخیم کاربرد دارند.
- سوزن سر طلایی چرخ خیاطی، به علن وجود رنگ طلایی در انتهای آن ها به این اسم معروف هستند و فقط برایکار های ضخیم دوزی کاربرد دارد.
توجه داشته باشید که از سوزن مخصوص هرکار استفاده کنید و همچنین در صورتی که سوزن کج شده بود و یا قسمتی از نوک آن آسیب دیده بود از آن استفاده نکنید؛ زیرا علاوه بر آسیب به پارچه باعث ایجاد ایراداتی در خود چرخ هم می شود.
سوزن بند چرخ خیاطی: قسمتی دیگر از ماشین دوخت است این قطعه فلزی سوزن را در هنگام دوخت نگه می دارد؛ همچنین در کنار خود پیچی دارد که با شلو سفت کردن آن می توانید سوزن را خارج یا تعویض کنید.
میل سوزن چرخ خیاطی: میله ای بلند است که در انتهای آن پیچ نگهدارنده سوزن بسته میشود و با حرکتش به سمت بالا و پایین در عمل دوخت تاثیر مستقیم دارد در واقع حرکت محور اصلی باعث حرکت میل سوزن و در نتیجه خود سوزن میشود.
نکته بسیار مهم در خصوص میل سوزن این است که مراقب باشید اگر این بخش به مقدار بسیار جزئی جابجا شده باشد، باعث جا انداختن دوخت شده و اگر میزان جابجایی زیاد باشد عملا دوختی را انجام نمیدهد.
توجه داشته باشید اصولاً در هنگام کار کردن با چرخ های راست دوز هنگامی که سوزن وارد قسمت های سخت از جمله زیپ میشود ممکن است تنظیم میل سوزن را از بین ببرد، پس در هنگام دوخت مراقب سطح قابل دوخت باشید.
بخش بعدی صفحه کار است، قسمت فلزی و صافی که ماسوره در زیر آن قرار دارد و سوزن چرخ بالای آن میباشد را صفحه کار می‌گویند؛ این قسمت در چرخ های مختلف متفاوت است.
کمپلت چرخ خیاطی چیست
کمپلت چرخ خیاطی: این قسمت در بخش زیر چرخ قرار داشته و عمل قلاب شدن نخ و عمل دوخت را به کمک شیطانک در بالای چرخ انجام میدهد؛ و متشکل از چندین بخش است.
اجزای کمپلت چرخ خیاطی
برای برسی دقیق تر اجزای کمپلت چرخ خیاطی می توان به مواردی همچون: کمپلت گیر، قاب ماکو، ماکو و ماسوره اشاره داشت.
- کمپلت گیر: این بخش باعث میشود که قطعات داخل کمپلت در حین کار خارج نشود این قطعه در جلوی کمپلت قرار دارد.
- قاب ماکو: قطعه ای است که در وسط آن ماکو قرار میگیرد و باعث چرخش ماکو هنگام کار چرخ می شود؛ همچنین در بخش بالایی آن حالتی قلاب مانند است که هنگام انجام عمل ذوخت نخ زیر و رو بر روی آن قلاب میشود و باحرکت شیطانک گره ایجاد میشود.
- ماکو چرخ خیاطی: این قطعه فلزی که ماسوره را در خود جای میدهد کارش تنظیم کشش نخ است.
- ماسوره چرخ خیاطی: این بخش میتواند پلاستیکی یا فلزی باشد که نخ زیر به دور آن پیچیده میشود؛ توجه داشته باشید اگر نخ به دور ماسوره به خوبی پیچیده نشده باشد مواردی از قبیل پارگی، گره خوردن و گیر کردن نخ را مشاهده میکنید.
- ماسوره پرکن چرخ خیاطی: برای توضیح بهتر این قسمت میتوان گفت ماسوره پر کن دارای میله ای است که روی آن یک پیم قرار دارد تا ماسوره هنگام بارگیری نخ (پر شدن) خارج نشود؛ اگر این پیم شکسته شود این بخش به درستی کار نمیکند.
روغن مخصوص چرخ خیاطی
روغن مخصوص چرخ خیاطی و یا به عبارتی روغنی مناسب میبایست سفید شفاف بدون و بو باشد؛ این روغن ها بر دو پایه و دو نوع مختلف در بازار عرضه شده اند که در میان آنها روغن های پایه پارافین مانند: روغن سوپر طلایی نیلوفر دارای استاندارد می باشند.
در روغن کاری چرخ خانگی روی بدنه چرخ ها سوراخ هایی وجود دارد که درکنار آن ها، اگر به دفترچه راهنمای چرخ مراجعه کنید خواهید دید با حرف oil مشخص شده است و در این قسمت ها به جهت روان کردن چرخ برای عملکردی بهتر، با با استفاده از روغن می توانید به این فرایند تسهیل ببخشید.
هیچ گاه نباید قطعات پلاستیکی را روغن کاری کرد، زیرا روغن در این بخش ها باعث باد کردن و گاهی اوقات شکستگی قطعه پلاستیکی می شود.
